Medicijnresten in het riool en dit waarom waterzuivering straks anders moet, omdat medicijnresten onze rivieren en grondwater belasten. In dit artikel beantwoorden we de vraag hoe we met nieuwe zuiveringstechnieken een schoner watersysteem bereiken.

Inhoudsopgave

• Wat zijn medicijnresten en waarom dit telt voor ons water
• Hoe strengere regels innovatie stimuleren tegen de medicijnresten
• Innovatieve zuivering tegen medicijnresten
• Welke positieve ervaringen bestaan met nieuwe systemen
• Wat brengt de toekomst voor waterzuivering
• Veelgestelde vragen over medicijnresten in water

Wat zijn medicijnresten en waarom dit telt voor ons water

Medicijnresten, ook wel bekend als farmaceutische residuen of spoormedicijnen, komen via menselijke consumptie in ons riool terecht. Daarna belanden ze in waterzuiveringsinstallaties waar conventionele technieken ze niet volledig afbreken. Daardoor spoelen ze door naar rivieren en grondwater. Dit veroorzaakt schadelijke effecten op water organismen en kan de kwaliteit van drinkwater aantasten. Daarom is het belangrijk om dit probleem nu aan te pakken.

We zien dat vissen en waterplanten gevoeliger worden voor lage concentraties hormonale preparaten. Bovendien vergroot de aanwezigheid van antibiotica resistente bacteriën het risico op resistente infecties bij mensen. Kortom, deze microverontreinigingen vormen een groeiende bedreiging voor milieu en volksgezondheid.

Hoe strengere regels innovatie stimuleren tegen de medicijnresten

Vanaf 2027 gelden in Europa nieuwe eisen voor zuivering van afvalwater. Overheden schrijven voor dat zuiveringsinstallaties medicijnresten vrijwel geheel moeten verwijderen. Dit zet waterbedrijven onder druk, maar het biedt tegelijkertijd kansen voor technologische vernieuwing. Zo ontstaan er samenwerkingen tussen kennisinstellingen en waterbedrijven om kostenefficiënte systemen te ontwikkelen.

We merken dat pilots met extra zuiveringstechnieken in Nederland al inzicht geven in betere verwijderingsrendementen. De kosten blijken bij schaalvergroting bovendien te dalen. Daarom investeren steeds meer partijen in innovatieprogramma’s die gericht zijn op microverontreinigingen.

Innovatieve zuivering tegen medicijnresten

Aurea technologie voor biochemische en ozonbehandeling

Een veelbelovende oplossing combineert biologische zuivering met een milde ozon stap. In een biologisch actief koolfilter breken micro-organismen medicijndeeltjes af. Daarna volgt een korte ozoninjectie die de resterende sporen van geneesmiddelen afbreekt. Zo ontstaat een dubbele barrière. Hierdoor bereiken we een hoog verwijderingspercentage van hormonen, pijnstillers en antibiotica.

“We zien dat deze opzet het energieverbruik beperkt en de onderhoudskosten laag houdt”, aldus een projectleider. Daarom beoordelen waterbedrijven de technologie als een duurzaam alternatief. Bovendien gaat het koolfilter tot twintig jaar mee, wat extra voordelen biedt op lange termijn.

Nano filtratie en omgekeerde osmose

Nano filtratie werkt met fijne membranen die medicijnmoleculen tegenhouden. Hierdoor krijgt water met sporen van geneesmiddelen geen kans om door te sijpelen. Omgekeerde osmose gaat nog een stap verder en verwijdert vrijwel alle opgeloste stoffen uit het water. Beide methoden verhogen de zuiverheid aanzienlijk, maar vergen meer energie en grotere investeringen.

Omdat sommige zorginstellingen beperkte ruimte hebben, ontwikkelen leveranciers compacte modulair systemen. Daardoor kunnen zelfs kleinere locaties profiteren van gevorderde filtratie zonder omvangrijke verbouwing.

UV belichting met waterstofperoxide voor de medicijnresten

Bij deze methode worden medicinale residuen via een chemische oxidatie gesplitst. UV licht activeert waterstofperoxide tot hydroxyl radicalen die organische moleculen afbreken. Hierdoor verdwijnen hormoonachtige stoffen en antibiotica zonder dat er residueel afval achterblijft. Deze methode werkt snel en verlaagt de concentratie microverontreinigingen tot ver onder detectieniveau.

Veel zorgprofessionals geven aan dat dit proces flexibel inzetbaar is. Bovendien zijn de beheerskosten relatief laag en is de controle eenvoudig te automatiseren.

Plasma watertechnologie

Plasma watertechniek gebruikt elektrische ontlading om actieve deeltjes te creëren die medicijnresten afbreken. Deze elektrisch opgewekte radicalen zorgen voor een grondige chemische afbraak. Daardoor verdwijnen ook moeilijk afbreekbare geneesmiddelen. Het mooie is dat er geen extra chemicaliën nodig zijn en dat de reactietijd kort is.

Desondanks staat deze techniek nog in de kinderschoenen. Onderzoekers verfijnen filters en reactorconfiguraties om de efficiëntie verder te verbeteren. Toch bieden pilotinstallaties al hoop op grootschalige toepassing.

Welke positieve ervaringen bestaan met nieuwe systemen

In Zeist en andere gemeenten draaien inmiddels proefinstallaties. Veel mensen merken dat het water schoner is en dat stankklachten verminderen. Bovendien is er minder vissterfte rond de uitlaat van waterzuiveringsinstallaties. Daardoor ontstaat weer meer biodiversiteit in sloten en riviertjes.

Een bewoner vertelt: “Sinds de nieuwe zuivering draait, zie ik vissen terugkomen in de sloot achter mijn huis”. Op basis van water analyses voldoen deze systemen aan de strengste normen voor microverontreinigingen. Daarom overwegen meerdere waterschappen om hun zuiveringsstations uit te breiden met vergelijkbare technologie.

Wat brengt de toekomst voor waterzuivering

Toekomstige toepassingen gaan verder dan huishoudelijk afvalwater.

Grote bedrijven tonen interesse om industriële afvalstromen te zuiveren van farmacologische residuen.

Daardoor kunnen ze hun milieudoelen behalen en boetes voorkomen. Verder denken drinkwaterbedrijven na over geïntegreerde systemen die sporen van medicijnresten uit drinkwater halen.

Daarom verwachten we dat steeds meer zuiveringsinstallaties een mix van genoemde technologieën inzetten. Op die manier garanderen we veilig en schoon water, zowel voor ecosystemen als voor de mens.

Veelgestelde vragen over medicijnresten in water

Wat gebeurt er als medicijnresten in drinkwater terechtkomen

Kleine hoeveelheden kunnen hormoonverstoringen bij waterdieren veroorzaken. Daarnaast kan langdurige blootstelling bij mensen leiden tot gezondheidsrisico’s. Daarom voorkomen we dat restanten ons drinkwater bereiken.

Hoe weet ik of mijn waterzuivering pilot werkt

Je meet regelmatig de concentratie van bekende farmaceutische stoffen. Bovendien kun je gebruikmaken van realtime meetsystemen die afwijkingen direct signaleren. Daardoor kun je snel ingrijpen als de zuivering minder presteert.

Welke technologie is het meest kostenefficiënt

Er is geen eenduidig antwoord. Biologische koolfilters met ozon blijken energiezuinig en goedkoop in onderhoud. Nano filtratie vraagt meer investering maar biedt hogere verwijderingspercentages. Daarom kies je vaak een combinatie van technieken die past bij je budget en doelen.

Hoe lang gaat een actief koolfilter mee

Uit tests blijkt dat een goed onderhouden koolfilter tot twintig jaar meegaat. Daardoor spreid je de aankoopkosten en blijft de milieu voetafdruk beperkt.

Kunnen kleine gemeenten deze technieken toepassen

Ja, compacte modulaire systemen maken het mogelijk om ook op beperkte ruimte medicijnresten te verwijderen. Daardoor kunnen zelfs kleinere locaties voldoen aan de nieuwe eisen.

Welke rol hebben burgers in dit proces van medicijnresten in het rioolwater

Burgers kunnen hun medicijnafval inleveren bij apotheken in plaats van het door het toilet te spoelen. Daardoor verminderen ze de hoeveelheid restanten in het riool al bij de bron.

Wanneer gaan de nieuwe regels in

De Europese regelgeving verplicht vanaf 2027 iedere waterzuiveringsinstallatie om microverontreinigingen te verwijderen. Daarom beginnen nu al pilots en investeringen.

Welke bronnen ondersteunen deze innovaties

Onderzoeksprogramma’s via landelijke kennisinstellingen en pilots bij waterschappen vormen de basis. Daarnaast ondersteunen Europese subsidies de grootschalige uitrol van bewezen technieken.